Bestaat er integere politiek?

Ik schrijf vanaf 2009 blogs over van alles en nog wat, maar vooral over de politiek en meestal de lokale politiek. Slechts een enkele keer heb ik het over de integriteit binnen de politiek gehad. Ik vind dit namelijk ook geen onderwerp waar we het met elkaar vaak over moeten hebben. Dit moet zo vanzelfsprekend zijn dat iedere uitleg en aandacht hierover eigenlijk overbodig zou moeten zijn. Helaas is dit niet het geval en het lijkt wel of het steeds vaker voorkomt dat politici, lokaal, provinciaal en landelijk betrokken worden bij integriteitkwesties. Er is geen enkele partij die niet geconfronteerd werd met een politicus van eigen huize die betrokken was bij een affaire en gedwongen het veld moest ruimen. Over de andere partijen wil ik het echter niet hebben, er zijn helaas genoeg affaires binnen mijn eigen partij.  

Er lopen op dit moment twee strafrechtelijke onderzoeken naar VVD politici, van Rey en Verheijen. Of er relatie met Limburg is, kan ik niet hard maken maar is niet helemaal onmogelijk, tenslotte komt Frans Weekers ook uit deze streek. De Bourgondische cultuur kan hier zeker wel een rol spelen. Ik ga hier niet in op de zaken waar deze heren van beschuldigd worden. Dat moet de rechter maar uitzoeken en er een oordeel over vellen. Waar ik wel wat van wil zeggen is de reactie van mijn partij en haar kopstukken op de zaken die er spelen rond Kamerlid Verheijen. 

Ik ben van mening dat Mark Rutte en Halbe Zijlstra onverstandig en te primair hebben gereageerd en daardoor schade hebben berokkend aan de VVD door niet duidelijker en sneller aan te geven dat ze geschrokken waren van de aantijgingen over dit Kamerlid, dat ze deze aantijgingen serieus namen en dat dit aanleiding zou zijn tot een intern onderzoek. Daar hoort wat mij betreft automatisch bij dat de betreffende politicus zijn werkzaamheden neer moet leggen tot aan het moment dat er duidelijk is geconstateerd dat de aantijgingen onterecht waren. Dat is naar mijn mening de enige juiste reactie van de betrokken politicus, de partijleider en de fractievoorzitter van de fractie in de tweede Kamer als er iemand van mijn partij geconfronteerd wordt met dit soort zaken. Natuurlijk wil dit niet zeggen dat je door zo te handelen bij voorbaat al zelf schuld bekend of dat anderen vinden dat je schuldig bent. Er past echter geen enkele misplaatste loyaliteit in dit soort zaken daarvoor is integriteit een te belangrijk maar ook een te beladen onderwerp. Als je niet wenst te reageren, geef dat dan gewoon aan maar ga de zaken zeker niet bagatelliseren.

Wanneer het over integriteit gaat, blijkt er bij bestuurders consensus over één ding: integriteit is belangrijk. Maar waarom integriteit belangrijk is, daar lopen de meningen uiteen. Vaak wordt verwezen naar begrippen als het imago van de politiek of dat integer gedrag ‘gewoon’ een kwestie van fatsoen is. Minder vaak genoemd, maar zeker een goede reden voor de aandacht van politici voor dit thema, is het grote politieke afbreukrisico. Een politicus die beschuldigd wordt van een integriteitsschending, heeft hier immers nog jaren last van, ongeacht wat er werkelijk aan de hand was. Logisch ook dat veel instrumenten in het integriteitsbeleid zich richten op het voorkomen van individuele schendingen. En daar moeten we ook zeker mee doorgaan! Als alle betrokkenen in dit veld in staat zijn om ervoor te zorgen dat in ieder geval de schendingen die ontstaan door onwetendheid of inschattingsfouten niet meer voorkomen, is er een hoop gewonnen. Want integriteitskwesties doen de politiek in het algemeen geen goed en  heeft direct consequenties voor de betrokken partij en haar bestuurders en leden. Ook zij worden hier indirect en soms direct (verkiezingen) het slachtoffer van.

Ik ben persoonlijk tegen het tekenen van een zogenaamde integriteitsverklaring. Je bent namelijk integer of je bent het niet. Als je niet integer bent, ben je namelijk ook in staat een handtekening te zetten onder zo’n verklaring, dus wat zegt zo’n verklaring dan.

Natuurlijk heb ik mijn sociale contacten en sommigen al heel wat jaren. Als raadslid word ik zo nu en dan ook geconfronteerd met vertrouwelijke informatie en een heel enkele keer zijn hier raakvlakken. Moet ik dan het contact met deze persoon of personen plotseling volledig mijden? Nee, natuurlijk niet. Het contact kan, wat mij betreft, gewoon in stand blijven met als enige restrictie dat je het met elkaar niet hebt over de vertrouwelijke zaken. Dat heeft dus alles met integriteit te maken, mijn eigen integriteit en dat hoeft niemand mij uit te leggen dat is voor mij vanzelfsprekend.

Er bestaat gelukkig politieke integriteit ondanks dat sommigen er in slagen het anders te doen voorkomen. Ik ben ervan overtuigd dat de meerderheid heel goed omgaat met hun eigen politieke integriteit en tegen degene die dit niet kunnen moeten we optreden. Integer handelen moet een vanzelfsprekendheid zijn, ik zou er dus eigenlijk geen blog over moeten schrijven. Maar ik heb het toch gedaan kennelijk is dit toch nog niet altijd zo vanzelfsprekend.