Dualisme onderwerp van gesprek en zo hoort het ook!

Burgemeester Kobes van Twenterand stelde in zijn nieuwjaarstoespraak het duale stelsel aan de orde. Sinds de invoering van het dualisme in 2002 mogen gemeenteraden 'Tweede Kamertje spelen': het college regeert, de fracties controleren. De Burgemeester is voorstander om de wethouders weer deel uit te laten maken van de raad om een ´wij versus zij´ gevoel tegen te gaan. Ik begrijp waarom hij zo denkt want zeker voor de wat kleinere gemeenten, is het moeilijker om te wennen aan deze nieuwe manier van politiek bedrijven. Maar we moeten dit niet terug draaien, dat zou een slechte ontwikkeling zijn

Tot 2002 speelden college van Burgemeester en Wethouders vaak onder één hoedje met de gemeenteraadsfracties. Alles werd in achterkamertjes geregeld. Dat bleek dodelijk voor de belangstelling van het publiek. Vandaar de omslag naar een ander systeem: de kiezer moest weer iets te kiezen krijgen. Sinds de invoering van dit stelsel zijn er veel wethouders voortijdig afgetreden maar het gaat te ver om dit volledig te wijten aan het dualisme. De invoering ging gepaard met een hele rare verkiezingsuitslag door de opkomst van de Leefbaren, Gemeentebelangen en andere z.g. belangenpartijen, die in veel colleges belandden. Veel van hun wethouders moesten aftreden door hun politieke onervarenheid. Maar het waren niet alleen wethouders van de plaatselijke partijen die voortijdig sneuvelden. De wethouders van de oude stempel, die alles graag in beslotenheid regelden, moesten nu hun standpunten in alle openheid verdedigen en hadden daar moeite mee. Soms onoverkomelijke moeite. "Weg met de achterkamertjes; leve de openheid."

Ik ben van mening dat de invoering van het duale stelsel een positieve bijdrage heeft geleverd aan de lokale politiek. .Er wordt nu over het algemeen wat meer lawaai gemaakt in de raadszalen, hoewel dat in de raadszaal van Twenterand best nog wat kan worden opgevoerd. De profielen van partijen zijn verscherpt. Kortom, er valt weer wat te kiezen voor de kiezer en daar was het uiteindelijk allemaal om begonnen. Ja, soms keert een raad zich collectief tegen het college. Dat was niet de bedoeling, maar alle begin is moeilijk. We zijn er ook nog niet en daarin heeft Burgemeester Kobes wel een punt.

We zien het dualisme ook terug in de wijze waarop de partijen campagne voeren. Eerder probeerden wethouders te scoren bij de kiezer met de resultaten van hun beleid. Dat neemt gelukkig af, want kiezers zijn daarin niet zozeer geïnteresseerd. Zij willen weten wat partijen van plan zijn te doen. Lijsttrekkers worden nu minder vaak wethouder, een goede ontwikkeling.

Voor 2002 hadden raadsfracties vaak een enorme kennisachterstand ten opzichte van het dagelijks bestuur van een gemeente. Maar de meeste raadsfracties hebben hun positie versterkt en de kwaliteit van de kandidaten op de lijsten is toegenomen.
Er zijn veel onderzoekscommissies en lokale Rekenkamers gekomen, die allerlei informatie verzamelen om de raadsfracties meer vuurkracht te geven. Er zijn griffiers benoemd die met hun kennis van zaken de raadsfracties ten aanzien van heikele onderwerpen en procedures op sleeptouw kunnen nemen. Dat zijn mijns inziens gunstige ontwikkelingen.


De aandacht onder kiezers voor het raadswerk is wellicht toegenomen, maar er is op tal van plekken een schreeuwend gebrek aan bekwame mensen die voor een politieke partij actief willen worden. Dat is een zwakke plek in de lokale democratie. Gelukkig hebben we daar binnen de VVD Twenterand geen last van.