Is met geld alles te koop?

Geld is een ruilmiddel en heeft het zaken doen heel erg makkelijk gemaakt. Niet alleen het bedrijfsleven maar ook de normale burgers hebben dagelijks met geld te maken. Dit geldsysteem werkt in principe goed hoewel velen van ons vinden hier structureel te weinig van te hebben. Ook kleven er gevaren aan dit systeem, gevaren waarmee we helaas de laatste tijd mee werden geconfronteerd en de naweeën nog vele jaren zullen voelen. De financiële crisis is een direct gevolg van het verkeerd omgaan met geld en van de hebzucht (graaicultuur) van mensen en niet zozeer van het systeem op zichzelf. De euro heeft vooral betalingen van en naar het buitenland makkelijker gemaakt en de vakantiebestedingen in omliggende landen zijn voor ons veel inzichtelijker geworden. Er zitten echter ook nadelen aan ons huidige geldsysteem maar de voordelen winnen het toch ruimschoots van de nadelen. Vanaf het begin is het zo geweest dat de één meer geld heeft dan een ander en er zijn ook zeker voorbeelden te noemen van het doorslaan in de ene maar ook in de andere richting. Of en waarom dit oneerlijk zou zijn is een heel ander verhaal waar ik nu niet op in zal gaan.

Is eigenlijk met geld alles te koop? Mijn moeder zei vroeger tegen mij dat alles te koop was behalve gezondheid. Zij leeft helaas niet meer dus ik hoef haar niet uit te leggen dat deze wijsheid behoorlijk onderdruk staat en misschien zelfs wel achterhaald is. Tegenwoordig is werkelijk alles te koop. Je kan het zo gek niet bedenken en het is ook vaak een gek die bepaalt wat hij of zij er voor geeft. Je kunt er hele verhalen over houden maar het antwoord is volgens mij dus gewoon: JA!

Zijn principes ook te koop?
Maar hoe zit het nu met principes of gemaakte afspraken? Zijn die ook te koop? Nee natuurlijk niet, is een eerste reactie van hopelijk een grote meerderheid van mijn lezers. Met geld kun je vaste en roerende goederen kopen maar principes zijn niet te koop. Maar is dit werkelijk wel zo? Ik heb hier helaas toch zo mijn twijfels over. Ik zal trachten dit wat te verduidelijken aan de hand van een paar recente voorbeelden.

Griekenland kampt met een extreem begrotingstekort en een enorme staatsschuld. Net na het aantreden van de nieuwe Griekse regering in oktober 2009 onthulde de nieuwe minister van Financiën, Giorgos Papaconstantinou, dat zijn voorgangers stelselmatig valse cijfers over het Griekse begrotingstekort hadden gepresenteerd. Het begrotingstekort van Griekenland over 2009 bedroeg in werkelijkheid 12,7 procent, in plaats van 3,7 procent, zoals tot dan toe werd aangenomen. Jarenlang heeft Griekenland, de bakermat van onze democratie, de andere lidstaten willens en wetens voorgelogen en de gemaakte afspraken aan de laars gelapt. In plaats van het opzeggen van het lidmaatschap van Griekenland door de andere lidstaten, gaan deze waarschijnlijk Griekenland helpen met een lening van 30 miljard euro en zo belonen we dus een bedrieger, een bedrieger die zijn afspraken niet nagekomen is. Maar dit doen we niet omdat we, uit welke overtuiging dan ook, de Grieken een nieuwe kans willen geven, maar alleen uit eigen belang. De waarde van de euro en het vertrouwen in de EU zou, indien Griekenland uit de EU verwijderd zou worden, dramatisch dalen en alle lidstaten zouden hiervan grote economische schade ondervinden. De bedrieger wordt beloond en dus is de waarde van het nakomen van gemaakte afspraken ondergeschikt gemaakt aan de waarde van het geld. Ook het wel of niet nakomen van afspraken heeft dus een directe relatie met geld.

Peter R. de Vries lapte een rechterlijke uitspraak aan zijn laars, ondanks dat we democratisch afgesproken hebben de rechterlijke macht te eerbiedigen. Maar ook hier sloeg men aan het rekenen en waren de opbrengsten aan reclame-inkomsten veel hoger dan het verbeuren van het opgelegde boetebedrag. Het is ook hier dus gewoon een rekensommetje over geld geworden of men zich houdt aan een rechterlijke uitspraak of niet.

Ondanks de gemaakte afspraken met betrekking tot de aanbestedingsprocedures voor gemeentelijke civiel-technische werken heeft de gemeente besloten hiervan af te wijken omdat de belangen kennelijk groter waren dan het volgen van een raadsbesluit. Ook democratisch genomen besluiten zijn dus kennelijk onderhevig aan invloeden van belangen of omstandigheden. Voor de goede orde, ik heb geen enkele reden, om voor wat de gemeente betreft, te suggereren dat geld hierbij op enige wijze een rol heeft gespeeld. Ik geef hier slechts aan dat ook afspraken, besluiten en principes, zelfs zonder de directe invloed van geld, opgeofferd kunnen worden. Maar indirect hebben belangen altijd met geld te maken, daar valt niet aan te ontkomen.

Ik constateer dus dat met geld echt alles te koop is en dat principes en besluiten kunnen wijken voor geld en/of (maatschappelijke) belangen. Ik weiger op principiële gronden mij hier echter bij neer te leggen. Ik ben het hier niet mee eens en uit principe wil ik mijn principes hierover niet opgeven. Principes mogen niet te koop zijn! Of ben ik dan in principe te naïef?