WT4: Trekken aan een dood paard?

Ik ben voorstander van een zelfstandige gemeente Twenterand.  Met “slechts” 35.000 inwoners is dit, zeker in deze financieel moeilijke tijden en de decentralisatie, echter niet eenvoudig. We zullen steeds moeten zoeken naar zaken die we, ook door samen te werken, beter en goedkoper kunnen uitvoeren. Ik heb daar in het verleden al eens iets over geschreven. Persoonlijk ben ik voorstander van SETA: Samen En Toch Apart. U leest alles over deze vorm van samenwerken in mijn blog van 24-09-2010

Hoewel Twenterand een samenwerkingsverband heeft met drie andere gemeenten binnen WT4 (Hellendoorn, Rijssen-Holten en Wierden) houdt dit niet in dat we niet verder mogen kijken. Op onderdelen werken we ook samen met Almelo en Tubbergen om maar eens wat te noemen en natuurlijk doen we binnen de regio Twente ook al heel veel samen. Dat is een goede zaak, althans in theorie. Binnen de diverse samenwerkingsverbanden dienen namelijk de neuzen wel allemaal de zelfde kant op te staan, om er de maximale voordelen uit te kunnen halen. Ik heb bij onze samenwerkingsafspraak binnen WT4 hierover echter zo mijn bedenkingen en ik twijfel zelfs sterk of we wel op deze wijze moeten doorgaan. Is de WT4 niet trekken aan een dood paard?

Als je als vier gemeenten besluit samen te werken om uiteindelijk als individuele gemeente beter en goedkoper te kunnen opereren is dat niet zo maar een afspraak op papier. Dat brengt namelijk ook verplichtingen met zich mee, waarbij niet alleen naar de lusten gekeken moet worden maar ook naar de lasten. Over de lusten ontstaat tussen de vier partners vrij snel overeenstemming, maar helaas over de lasten worden we het niet zo makkelijk met elkaar eens. Het begrip lasten is hier overigens wel wat subjectief, want net zoals in het bedrijfsleven moet je vaak eerst investeren voordat je er uiteindelijk aan kunt gaan verdienen. Als je met vier gemeenten besluit een samenwerkingsverband aan te gaan, moet je ook bereid zijn dit soort investeringen te doen en de daarmee gepaard gaande kosten bereid zijn voor je rekening te nemen. Dat besef is er echter niet binnen de WT4 of althans in onvoldoende mate. Men kijkt helaas (nog) te veel naar de eigen voordelen en neemt de consequenties van een samenwerking naar mijn mening dus onvoldoende serieus.

Als voorbeeld noem ik de afvalbrengpunten. Voor de totale bevolking van de WT4 gemeenten zijn twee brengpunten ruim voldoende is gebleken uit een gezamenlijk onderzoek. Op de (logische) vraag welke afvalbrengpunten dit dan moeten worden wordt men het niet eens. Iedere gemeente wil zijn eigen brengpunt(en) namelijk houden.

Een ander voorbeeld betreft de adminstratiesystemen. Vastgesteld is dat we veel voordeel kunnen behalen als we ook administratief samen gaan werken. Een vereiste is dan wel dat de verschillende computersystemen op elkaar afgestemd zijn of worden.

Van drie gemeenten kunnen de systemen communiceren maar van één gemeente is dit onmogelijk. De oplossing is dus dat deze ene gemeente overstapt op een ander computersysteem. Dat kost dus geld, maar een meerderheid van de drie andere gemeenten wil hier niet aan mee betalen. Dat vind ik dus heel vreemd en ik snap dit ook niet. Als je met elkaar een samenwerkingsverband sluit moet je proberen er zo veel mogelijk uit te halen en de kosten gaan ook hier voor de baat uit. Ik ben van mening dat de kosten voor het aanpassen van het computersysteem van deze ene gemeente opgebracht moeten worden door alle vier de WT4 gemeenten. Zij gaan er alle vier ook uiteindelijk van profiteren.

Helaas denken ze binnen WT4 niet zo en ik durf te beweren dat deze samenwerking ten dode is opgeschreven als deze instelling niet verandert. Dit gaat dus mislukken of de nieuwe gemeenteraadsverkiezingen moeten een nieuwe en frisse politieke wind doen waaien in deze gemeenten. 

Mijn belangrijkste argument om even wat passen op de plaats te maken met WT4 is echter het feit dat men er niet uitkomt met de afkoopsommen die Hellendoorn en Rijssen-Holten moeten betalen voor hun vertrek uit SOWECO. Wie breekt moet betalen, dus deze gemeenten moeten alle financiële gevolgen van hun vertrek tot op de laatste cent betalen. Ook de gevolgen voor de komende jaren, daar ben ik altijd heel duidelijk over geweest. De onderhandelingen over de hoogte van de afkoopsommen zijn echter vastgelopen en het ziet er naar uit dat de partijen elkaar bij de rechter weer ontmoeten. Dat kan dus een getouwtrek van jaren en jaren worden, waarbij alleen de advocaten zich in de handen zullen wrijven. Twee van de WT 4 partners staan dus lijnrecht tegen over de andere twee partners. In theorie zou dit meningsverschil een samenwerking op andere gebieden niet in de weg hoeven te staan, maar ik geloof niet in sprookjes. Ik ben van mening dat dit zowel op de werkvloeren maar ook bij de bestuurders negatief doorwerkt en een goede en prettige samenwerking in de weg staat. Het gaat hier om heel veel geld en “money is the root of all evil” toch?

Dus even passen op de plaats maken wat mij betreft voor WT4. Afmaken en doorgaan wat in gang is gezet, maar even geen nieuwe zaken oppakken. Samenwerking kan alleen slagen als alle partijen er volledig voor willen gaan. Ik heb op dit moment helaas niet de indruk dat dit bij al onze partners het geval is. Dus om in stijl te blijven, het is code oranje (zwaar weer) voor de WT4 gemeenten.