Blijft vernietigend rapport zonder consequenties?

We hebben er dus met z’n allen een puinhoop van gemaakt en de geloofwaardigheid van de politiek in diskrediet gebracht. Ons passen slechts excuses richting de inwoners van Twenterand over deze gang van zaken. De vlag (het persbericht dat de gemeente uitgaf bij de presentatie van deze rapporten) dekte de lading absoluut niet. Een Mea Culpa en aangeven dat je de aanbevelingen uit het rapport over neemt is veel te gemakkelijk als er geconstateerd wordt dat er structureel zoveel fout zit binnen onze organisatie en dat al minstens 15 jaar.

De onderzoekers hebben binnen dit huis een cultuur aan het licht gebracht waar we vol verbazing en ongeloof kennis van hebben genomen. Dat het zo erg en zo structureel was ingebed, is bij ons keihard binnengekomen.  Deze mate van miscommunicatie, het gevoel van onveiligheid, de cultuur van extreem oppositioneel gedrag, het gebrek aan openheid en samenwerking, het gebrek aan controle en de laissez faire mentaliteit hadden wij niet verwacht. Hoe is het in vredesnaam toch mogelijk dat deze situatie zo lang en zo diepgaand heeft kunnen dooretteren?

Met bovenstaande woorden ben ik op 1 december 2015 het debat over de grondtransacties in gegaan. Uiteraard heb ik in het debat getracht de betrokken bewindspersonen en de direct verantwoordelijke coalitiepartijen te bewegen politieke verantwoordelijkheid te nemen. Helaas is mij dat niet of althans onvoldoende gelukt. Men kijkt liever niet terug en geeft aan dat ze alleen maar willen inzetten op de toekomst. Ik heb namens mijn partij geprobeerd aan te geven dat je alleen naar de toekomst kunt kijken als je ook de politieke moed hebt de consequenties te nemen voor 15 jaar onbehoorlijk bestuur. Het rapport is hier heel duidelijk over en niemand van de partijen heeft dit ook ontkend, maar consequenties nemen, dat was kennelijk te veel gevraagd. Het pluche zit te lekker en daar wil men geen afstand van doen. Zou het CDA nu echt denken dat we Twenterand niet kunnen besturen zonder de inbreng van deze partij?  Dat noemen we volgens mij de arrogantie van de macht. Ik moet toegeven dat ook de coalitiepartijen geen goed woord over hadden voor de zaken die er zich in het verleden allemaal hebben afgespeeld. Maar dit viel ook nauwelijks te ontkennen en daar bleef het helaas bij. Dit had naar mijn mening dus een politiek vervolg moeten krijgen, met op z'n minst de uitspraak dat men grove fouten had gemaakt en dat hen dit politiek was aan te rekenen. Helaas heb ik dit verder niemand echt horen uitspreken. Maar daar heb je dus politieke moed voor nodig en die ontbrak gisterenavond helaas volledig. Deze houding past naar mijn stellige overtuiging niet bij dit rapport en doet afbreuk aan de geloofwaardigheid van de politiek. 

Opvallend dat buiten de VVD om, ook niemand het lef had zijn  excuses aan de inwoners van Twenterand aan te bieden voor deze verbijsterende situatie. De opmerking in het rapport dat "delen van de raad de ambtenaren minachten" kwam voor rekening van de onderzoekers en daar had het college geen invloed op gehad, wilde de portefeuillehouder P&O ons doen geloven. Echter, het college heeft nagelaten, in de fase voorafgaand aan de publicatie van het definitieve rapport, deze opmerkingen (2x) aan de orde te stellen bij de onderzoekers en dat had natuurlijk wel moeten gebeuren. Dat dit niet gebeurd is lijkt er op te duiden dat het college dit onderschrijft. In het debat bleef de portefeuillehouder hier echter het antwoord op schuldig. Hier was zeker enige nuancering op z’n plaats geweest, zeker gezien het feit dat de raad hierover niet werd gehoord en er zelfs enige jaren geleden een meldpunt is opgericht waar ambtenaren terecht kunnen als raadsleden hen mogelijk onheus zouden bejegenen. Dit meldpunt, onder leiding van de burgemeester,  is overigens al jaren niet gebruikt dus met dit zogenaamde dédain valt het echt wel mee. Het is een bekende strategie om de aandacht van jezelf af te leiden, door er zoveel mogelijk anderen bij te betrekken. Dat lijkt hier helaas ook het geval te zijn. Weer naar anderen wijzen en niet jezelf de spiegel voorhouden. 

Alle aanbevelingen en ook de op- en aanmerkingen worden door dit college omarmd en men gaat hiermee voortvarend aan de slag, sterker nog men is daar al hard mee bezig. Het leek gisterenavond wel of zelfs het gebruik maken van het pre-pensioen van de voormalig gemeentesecretaris door de burgemeester was geënsceneerd, zodat de nieuwe gemeentesecretaris Henk ter Brinke binnen kon worden gehaald. Ik heb heel duidelijk aangegeven vertrouwen te hebben in Henk ten Brinke, maar dat hij er nu zit, is echt uitsluitend te danken aan het voortijdig en vrijwillig opstappen van zijn voorganger. Er wordt door het college ook heel sterk met de vinger gewezen naar oud-bestuurders en voorgaande colleges. Niet echt chique en ik vind dit ook niet terecht, dit rapport geeft namelijk expliciet aan dat de kentering pas de afgelopen maanden is ontstaan, namelijk sinds de komst van de nieuwe gemeentesecretaris. Men heeft wel heel lang zitten slapen op de eerste verdieping van het Manitobaplein 1 en dat geldt dus ook voor het zittende college.

Dat een college in Twenterand überhaupt aanbevelingen ter harte neemt of overneemt is, zoals dit rapport heel duidelijk aangeeft, heel ongebruikelijk, sterker nog, voorheen werd er niets met aanbevelingen gedaan. In het rapport staat letterlijk:  “Er is een opmerkelijke resistentie in de gemeente Twenterand tegen aanbevelingen in rapporten. Er wordt standaard niets mee gedaan. Aanbevelingen stromen als water op een vette eend van de gemeentelijke organisatie af. Dat zou ook met dit onderzoek kunnen gebeuren.”  Als dit de conclusie van de onderzoekers is dan is het toch niet gek dat ik op z’n minst wat nuances aanbreng bij de goede voornemens van de coalitiepartijen en het college?

Ik kan echter hoog of laag springen, de gelederen zijn gesloten en blijven gesloten. Persoonlijk ben ik van mening dat dit niet het juiste signaal is dat we hiermee afgeven richting onze inwoners. Het is echter wel de realiteit en laten we hopen dat de kiezers in 2018 zich dit dan nog zullen herinneren. Ik denk overigens dat mijn partij, tegen die tijd dit de kiezers nog wel zal helpen herinneren.

Is er dan helemaal niets positiefs te melden? Ja, ik heb na lang zoeken toch wat kunnen vinden. In het rapport van Rijnconsult staat namelijk ook de volgende zin: “Risico’s worden wel benoemd, maar niet vertaald in euro’s.” Op 3 november 2015 heeft de VVD over dit onderwerp een motie ingediend die door het college niet werd overgenomen, maar ook binnen de raad niet kon rekenen op een meerderheid. Het college heeft aangegeven, daarbij gesteund door de 3 C’s, alle op- en aanmerkingen uit het rapport over te nemen. Met andere woorden als we onze motie over dit onderwerp opnieuw zouden indienen, kunnen we klaarblijkelijk nu wel op steun rekenen. Maar feitelijk heeft het college dit dus nu gewoon overgenomen en dat is dan wel weer meegenomen. Volgens mij was het Bredero die zei:  ‘t kan verkeren.

Ik ga met mijn steunfractie overleggen hoe we met deze situatie politiek verder gaan. Het kan toch niet zo zijn dat we na zo'n vernietigend rapport, een rapport dat z'n weerga niet kent en niet alleen in de geschiedenis van Twenterand, over gaan tot de orde van de dag?  Wat moeten bestuurders in Twenterand dan in vredesnaam uitspoken voordat er wel politieke consequenties zullen volgen? Voor mij is bijna 15 jaar lang mismanagement wel voldoende om de (politieke) rekening op te maken.